Ávinningur af þorskalýsi
Þorskalýsi er viðurkennt fæðubótarefni sem er næringarrík uppspretta vítamína og nauðsynlegra fitusýra. Það er ríkt af Omega-3 fitusýrum eins og í venjulegu lýsi. Þorskalýsi er eingöngu unnin úr lifur þorsksins en venjulegt lýsi er úr líkama feitra fiskitegunda eins og túnfisks, síldar, ansjósu og makríls. Þorskalýsið hefur heilsubætandi kosti, svo sem lægri blóðþrýsting og minni bólgur.(Source1). Þorskalýsi inniheldur einnig A- og D- vítamín sem veita marga heilsufarslega ávinninga.
Mikið af A og D vítamínum
Mest af þorskalýsi er unnið úr lifur Atlantshafsþorsks. Fiskimið Dropa eru staðsett á Vestfjörðum sem eru hreinustu og tærustu fiskimið sem finnast í Atlantshafi. Þorskalýsi hefur verið notað um aldir til að lina liðverki og bæta beinheilsu. (Source2). Venjulegt lýsi er unnið úr vefjum feitra fiska, en þorskalýsi er unnið úr lifur þorsks. Lifrin er mjög rík af A- og D- vítamínum sem gerir hana því einkennandi þegar kemur að næringarefnum. (Source3)
Næring
Dagleg neysla er 1 teskeið (5 ml)
- Hitaeiningar: 40
- Omega-3 fitusýrur: 890 mg
- A-vítamín: 90% af RDI (ráðlagður dagskammtur)
- D-vítamín: 113% af RDI
- Fita: 4,5 g
- Ómettuð fita: 2,1 g
- Mettuð fita: 1 g
- Fjölómettuð fita: 1 g
(Source4)
Þorskalýsi er ótrúlega næringarríkt og 1 teskeið veitir 90% af daglegri þörf þinni fyrir A-vítamíni og 113% af D-vítamíni. (Source5).
Hlutverk A- og D- vítamíns.
A- vítamín gegnir mörgum hlutverkum í líkamanum svo sem að viðhalda heilbrigðum augum, heilastarfsemi og heilbrigðri húð. (Source6). Þorskalýsi er einnig einn besti fæðugjafi D-vítamíns, sem gegnir mikilvægu hlutverki við að viðhalda heilbrigðum beinum.(Source7).
Rannsóknir sýna að þorskalýsi geti hjálpað við:
1. Að bæta beinheilsu
Við byrjum að missa beinmassa eftir 30 ára aldur og það er mjög mikilvægt að viðhalda heilbrigðum beinum alla ævi. Þorskalýsi hjálpar líkamanum að taka upp kalk, sem er nauðsynlegt steinefni fyrir sterk bein, úr þörmum. (Source8). Einnig sýna rannsóknir að þegar borðað er kalsíumríka fæðu getur það að taka D-vítamín viðbót eins og þorskalýsi dregið úr beintapi hjá fullorðnum og styrkt viðkvæm bein hjá börnum. (Source9).
2. Að stuðla að heilbrigðum bólguviðbrögðum
Bólga er náttúrulegt ferli í líkamanum sem hjálpar til við að berjast gegn sýkingum og lækna meiðsli. Því miður getur fólk þjáðst af langvarandi bólgu sem getur verið skaðlegt og aukið hættuna á háþrýstingi og hjartasjúkdómum. (Source10). Omega-3 fitusýrurnar í þorskalýsi geta dregið úr langvinnri bólgu með því að eyðileggja próteinin sem stuðla að henni. Þar á meðal eru TNF-a, IL-1 og IL-6. (Source11). Þorskalýsi inniheldur einnig A- og D- vítamín eins og nefnt er hér að ofan. Bæði eru áhrifarík andoxunarefni og geta dregið úr bólgu með því að binda og hlutleysa skaðleg sindurefni. (Source12).
3. Að stuðlu að heilbrigðri virkni liða
Eins og er er engin lækning við iktsýki, en rannsóknir benda til þess að þorskalýsi geti dregið úr liðverkjum og bætt einkenni iktsýki eins oog bólgu og stirðleika í liðum. Talið er að omega-3 fitusýrur í þorskalýsi hjálpi til við að draga úr bólgum í liðum og vernda skaðann sem hún getur valdið. (Source13).
4. Að styðja við augnheilsu
Sjóntap er vandamál sem milljónir manna glíma við. Ástæður sjónskerðingar eru margvíslegar en tvær helstu eru gláka og aldurstengd augnbotnshrörnun sem getur stafað af langvarandi bólgu. Omega-3 fitusýrurnar og A-vítamín í þorskalýsi hafa sýnt að vernda gegn augnsjúkdómum af völdum bólgu. Vísindamenn komust að því í rannsókn sem samanstóð af 666 einstaklingum, að þeir sem neyttu mest af Omega-3 fitusýrum voru í 17% minni hættu á augnsjúkdómum snemma og 41% minni hættu á öldrunar augnsjúkdómum. (Source14). Önnur rannsókn á 3.502 einstaklingum á 55 ára og eldir sýndi að fólk sem neytti mests A-vítamíns var í mun minni hættu á gláku en þeir sem borðuðu minnst A-vítamín. (Source15).
5. Að styðja við hjartaheilsu
Hjartasjúkdómar eru helsta dánarorsök um allan heim. Rannsóknir hafa sýnt að fólk ssem borðar reglulega fisk eru í mun minni hættu að fá hjartasjúkdóma. Þessi áhrif má rekja til Omega-3 fitusýruinnihalds þess. (Source16). Sýnt hefur verið fram á að Omega-3 fitusýrur hefur marga kosti fyrir hjartað, svo sem að lækka þríglýseríð, lækka blóðþrýsting, hækka HDL kólesteról og koma í veg fyrir plágumyndun(Source17) (Source18) (Source19).
6. Að styðja við jafnaðargeð og hjálpa við kvíða
Kvíði og þunglyndi eru algengir sjúkdómar sem samanlagt hafa áhrif á meira en milljónir manna um allan heim. Rannsóknir sýna að tengsl geta verið á milli langvarandi bólgu og kvíða og þunglyndis og að Omega-3 fitusýrurnar í þorskalýsi geta dregið úr bólgum. (Source20) (Source21). Þó að Omega-3 fitusýrur dragi úr einkennuum kvíða og þunglyndis, virðast heildaráhrif þeirra lítil. Margar rannsóknir hafa einnig fundið tengsl á milli aukinnar D-vítamíns í blóði og minnkunar á einkennum þunglyndis. (Source22).
7. Að viðhalda heilsu maga og þarma
Sár geta valdið einkennum svo sem ógleði, verki í efri hluta kviðs og óþæginda sem venjulega er orsök bakteríusýkinga, reykinga, ofnotkunar bólgueyðandi lyfja eða of mikillar sýru í maga. (Source23). Dýrarannsóknir benda til þess að þorskalýsi geti hjálpað til við að meðhöndla sár, sérstaklega í maga og þörmum. Vísindamenn komust að því að þorskalýsi bælir gen sem tengjast bólgu í þörmum og minnka bólgu og sár í þörmum. (Source24).
Neysla á þorskalýsi lofar góðu varðandi sár en fleiri rannsóknir á mönnum eu þó nauðsynlegar til að gera skýrar ráðleggingar.
Samantekt
Þorskalýsi er ótrúlega næringarrík tegund lýsisuppbótar og sérstaklega þegar hún er kaldunnin. Það er mjög hentugt og inniheldur Omega-3 fitusýrur auk A- og D- vítamíns. Þorskalýsi getur veitt þér heilsufarslegan ávinning eins og minni bólgu og minni liðverki, sterkari bein og bætt iktsýki. Það kemur bæði í vökva- og hylkisformi. Algengur dagskammtur er 1 tsk af fljótandi þorskalýsi eða 2-4 hylki. Stærri skammtur er venjulega öruggur en ekki nauðsynlegur vegna ávinningsins. (Source25).
Við bjóðum upp á mismunandi tegundir af bragði og margir kjósa að neyta þess á fastandi maga fyrir fyrstu máltíð dagsins.
Athugið
Þorskalifur er hollur valkostur fyrir fólk en fólk á blóðþrýstings- eða blóðþynnandi lyfjum þarf að fara varlega og hafa samband við lækni áður en það neytir þorskalýsis. Það sama á við um barnshafandi konur þar sem mikið A-vítamín getur skaðað fóstur. Stórir skammtar af A-vítamíni eru heldur ekki ráðlagðir þar sem það getur valdið A-vítamín eiturverkunum. Þótt þorskalýsi geti dregið úr áhættuþáttum hjartasjúkdóma er fátt sem bendir til þess að það geti komið í veg fyrir hjartasjúkdóma eða heilablóðfall.